Monday 18 April 2022

శ్రీ శ్రీ

 

శ్రీ శ్రీ

 

శా.

ఛందోబద్ధకవిత్వధిక్కృతులతో సర్వత్ర యిచ్చోట నా

చందం బియ్యది విప్లవాత్మకముగా సాహిత్యమున్ గూర్చుటల్

మందత్వంబును వీడి రండు పలుకన్ మాన్యత్వముం గాంచగా

నందం బిందని కావ్యమార్గమున దా నందించె నూత్నత్వమున్.   1.

ఆ.వె.

అగ్గిపుల్ల యైన నాకుక్కపిల్లైన

సబ్బుబిళ్ళ యైన సత్య మిచట

వస్తు వేది యైన భవ్యకవిత్వంపు

సృష్టి కర్హ మంచు జెప్పె తాను.               2.

శా.

శ్రీశ్రీగా వెలుగొందె లోకమునకున్ శ్రేయంబులన్ గూర్చు కా

వ్యశ్రీలన్ వెలయించి విప్లవముగా నాంధ్రంబునందంత తా

నశ్రాంతంబుగ, గార్మికాళి సుఖసమ్యగ్జీవనానందమే

సుశ్రీలన్ గురిపించు నియ్యెడ ననెన్ శుద్ధాంతరంగమ్మునన్.     3.

మ.

వరభావంబుల "ఖడ్గసృష్టి"యు, "మహాప్రస్థాన"కావ్యంబులన్

ధరణీరక్షణభావదీప్తి గొనుచున్  ధైర్యమ్ము లోకమ్మునన్

స్థిరమై నిల్వగజేయ వ్రాసె జనతా శ్రేయంబె కావ్యంబులం

దరయం గల్గెడి లక్ష్యమంచు దెలుపన్ హర్షప్రదైకేచ్ఛతోన్.           4.

కం.

యుగకర్తగ శ్రీ శ్రీ నీ

జగమున మంగళముగూర్చు సాహిత్యమునన్

దగురీతి బలుకు చుండెద

రగణితగౌరవముతోడ ననుచర గణముల్.                     5.  

 

హ.వేం.స.నా.మూర్తి.

19.06.2021.

శ్రీనాథుడు

 

శ్రీనాథుడు

శా.

శ్రీనాథుండను నేనటంచు కవనశ్రీమంతు డైయొప్పుచున్

దా నిందున్ గవితాసుమాన్విత మహత్కల్యాణభావోల్లసత్

జ్ఞానైశ్వర్యవిధాయకక్షితిజముల్  సర్వోపయోగ్యంబులై

యానందంబును గూర్చురీతి నిలిపెన్ హర్షైకచిత్తంబునన్.   1.

సీ.

చిన్నారి వయసులో శ్రేయస్కరానేక

          కావ్యముల్ రచియించి గణుతి కెక్కె

కుకవిత్వ భావంబు కువలయంబున నిండ

          బర్యటించుచు దాని భంగపరచె

శాస్త్రచర్చలలోన సర్వాధికత్వంబు

          నందుచు దానందె వందనములు

బహురాజదర్శనం బహరహంబును జేసి

          సన్మానములు గాంచె సర్వగతుల.

తే.గీ.

తెలుగులోనైన గీర్వాణకలితమైన

పలుకులోనైన కవనంబు లలఘుగతిని

మేటియై చెప్పగలను కర్నాటభాష

గాగ యని పల్కె శ్రీనాథ కవివరుండు.                             2.

మ.

కవిలోకంబున “సార్వభౌము”డగుచున్ ఖ్యాతిన్ గనెన్ సారవ

ద్వివిధానేకసుకావ్యసద్రచనచే విస్తారరూపంబునన్

నవదీప్తిన్ బ్రసరింపజేయు రవియై నైజప్రభావమ్ముతో  

నవనిన్వెల్గెను సత్కవీశ్వరుడు తా నందింతు గైమోడ్పులన్.    3. 

సీ.

దాహార్తిచే గుంది “త్ర్యంబకా! నీకేల

          తరుణులి ద్దరటంచు” నురుము వాడు

“జొన్నన్నపున్ ముద్ద వెన్నుడా! తిని నీదు

          పస జూప రమ్మంచు” బలుకువాడు

“తెమ్మురా కస్తూరి తెల్గురాజా” యంచు

          బహుదర్పమున గోర వచ్చు వాడు

“రసికు డొక్కడు పోవ డెసగ బల్నా” డంచు

          నలఘుకష్టము తోడ దలచువాడు

తే.గీ.

తనను బోషించి నిచ్చలు ఘనత గూర్చు

వారి నవసాన దశయందు బహుళగతుల  

దలచి సురగురు డతిభీతి గలత చెంద

నరుగు చుంటిని దివికని యన్నవాడు.                             4.

సీ.

కాశీకాఖండాది కావ్యరాజంబులన్

          విరచించి సద్యశం బరయువాని,

కనకాభిషేకంబు ఘనతరంబుగ నాడు

          ముత్యాలశాలలో పొందువాని,

తాను కోరిన రీతి దానంబు లెన్నియో

          ప్రభువుల మెప్పించి పడయువాని,

విద్యాధికారియై విస్తృత సమ్మాన

          మలనాడు సర్వత్ర నందువాని

తే.గీ.

తెలుగువారల భాగ్యాన నిలను కవిగ

యవతరించిన సత్కవి ననుపము ఘను

ధీమతిని సర్వ కవిసార్వ భౌము దలతు

వందనీయుని శ్రీనాథ భట్ట కవిని.                                 5.

 

హ.వేం. స. నా. మూర్తి.

12.06.2021.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

బమ్మెరపోతన

 

బమ్మెరపోతన

 

శా.

శ్రీమద్భాగవతాఖ్యకల్పతరువున్ శ్రేయంబు లెల్లప్పుడీ

భూమిన్ బంచగ నాటినట్టి ఘనుడై, పూర్ణాచ్ఛసత్కీర్తు లా

శ్రీమన్మాధవసత్కృపాగరిమచే జేకొన్న పోతన్ననున్

ధీమంతున్ గవికోటివంద్యుని మహత్తేజోమయున్ మ్రొక్కెదన్.              1.

తే.గీ.

సహజపాండిత్యపటిమతో సన్నుతముగ

గావ్యరచనను జేసిన కవి యతండు

తెలుగువారల కారాధ్యు డలఘు డగుచు

వెలిగి యున్నట్టి పోతన్న విమలయశుడు.                                         2.

చం.

సురుచిరభక్తితత్వముల శోభల నంతట స్వీయకావ్యమం

దరయగ జూపి, పాఠకుల కద్భుతరీతిని దన్మయత్వమున్

వరలగ జేసి, భక్తగణభాగ్యము హెచ్చగజేయు  పోతనన్

బరమమహత్వ దీపితుని భాగవతోత్తము బ్రస్తుతించెదన్.                      3.

సీ.

రాగాంతరంగుడై “భోగినీ దండకం”

          బను కృతి నొనరించె నతడు నాడు

“వీరభద్రుని భవ్య విజయగాథ”ను బల్కి

          విస్తృతయశుడౌచు వెలిగె నతడు

మందారమకరంద మాధుర్యతుల్యమౌ

          భక్తిభావము నింపి భాగవతము

రచియించి యఖిలాంధ్ర రమ్యప్రదేశాన

          నభిమానకవి యయ్యె నతడు సతము

“నారాయణనునిగొల్వ తీరైన శతకమ్ము”

          వ్రాసి యీ యిలలోన వాసిగాంచె

తే.గీ.

పండితాళికి జనపదపామరులకు

నమృతనిభమైన సాహిత్య మందజేయు

ఘనుడు పోతన్న యతులిత వినయభరితు

డస్మదీయుడు కవివరు డనఘు డతడు.                                            4.

ఉ.

నేనొనరించు కావ్యమును నిక్కముగా "విను, పొట్టకూటికై

మానవనాథకోటికి నమానుషమౌ గతి నమ్మబోను, నీ

కేనొక కీడు చేయ"నని యెంతయు భక్తిని జూపి భారతిన్

జ్ఞానద నూరడించు కవి చంద్రుడు పోతన, యంజలించెదన్.                5.

చం.

పలుకగనైనయట్టి దిట భాగవతం బట, నాముఖంబునన్

బలుకగ జేయువా డిక నపారకృపామతి రాముడంట, నే

బలికిన మోక్ష మబ్బునట, పల్కెద నంచు రచింప బూను నీ

యలఘుని పోతనార్యకవి నాయతనమ్రత బ్రస్తుతించెదన్.                    6.

మ.

తనకోసం బిట నన్నయాదిసుకవుల్ తథ్యంబుగా జూడ నీ

ఘనమౌ భాగవతంబునున్ గొనరుపో కాంక్షించి యాంధ్రమ్మునన్

మును వ్రాయంగను, పూర్వజన్మకృతమౌ పుణ్యంబు నాకబ్బె నం

చను పోతన్నను భక్తిభావభరితున్ హర్షాత్మునిన్ మెచ్చెదన్.                  7.

చం.

పరవశ మందజేయు గద భాగవతస్థములైన పద్యముల్

హరి నిట విశ్వభారకుని నక్షులముందర నిల్పుచుండి, సు

స్థిరమగు భక్తిభావమును, జిన్మయతన్ గలిగించుచుండి యీ

నరులకు హర్షసంపద మనంబున జేర్చుచునుండు నిచ్చలున్.               8.

ఉ.

తొమ్మిది భక్తిమార్గములతోడను దేవుని జేరు పద్ధతుల్

కమ్మని మాధురీమహిమ కైతలయందున రంగరించి తా

నిమ్మహి కందజేసె, ఘను డీతడు సత్యము బల్కుచుంటి నీ

బమ్మెర పోతనార్యకవిఁ బావన మూర్తిని బ్రస్తుతించెదన్.                       9.

 

 

హ.వేం.స.నా.మూర్తి. 

06.06.2021.

తిక్కన

 

శ్రీరామ.

తిక్కన

.

కవిలోకంబున బ్రహ్మయై కవులకున్ కల్యాణదంబైన

త్కవనావిష్కరణంపుయోగ్యగతులన్ దాజూపి కావ్యమ్మునన్

స్తవనీయాచ్ఛయశఃప్రభావయుతుడై ధాత్రీతలంబందునన్

ఛవికిం గారకుడైన తిక్కనకవీశప్రజ్ఞకున్ మ్రొక్కెదన్. 1.

 

సీ.

పదునైదు పర్వాల భారతరచనమ్ము

నొక్కచేతను జేసె నొప్పుమీర

నిర్వచనంబుగా నిష్ఠతో రామాయ

ణోత్తరభాగంబు నున్నతముగ

రచియించి తానందె బ్రహ్మాండ సత్కీర్తి

సోమయాగము చేసి క్షేమము గనె

నాటకీయతలోన దీటైనపాటవం

బనుపమంబుగ జూపి యందె నతులు

.వె.

మనుమసిద్ధిచేత "మామ"యం చును బ్రీతి

బిలుపు నందు కొనిన విమలు డగుచు

తిక్కనాఖ్యతోడ దేజరిల్లినయట్టి

వరగుణాఢ్యు డితడు వందనములు. 2.

 

సి.

హరిహరాద్వైతంబు సురుచిరంబుగ దెల్పి

మోదంబు జగతిలో పాదుకొల్పి

ఉభయత్ర కవులకు విభవ ప్రదాతయై

మిత్రుడై చరియించె మేలనంగ

నెల్లూరిసీమలో నిర్మలానందంబు

నిత్యసౌఖ్యంబులు నిండునట్లు

కావ్యసద్రచనతో కవితామృతరసంబు

ప్రవహింపజేసెను భవ్యగతిని

తే.గీ.

నాటినుండియు జూడంగ నేటివరకు

కవుల కాదర్శ ముగనున్న కవివరుండు

తిక్కనార్యుండు సత్కార్యదీక్షితుండు

భక్తి బ్రణమిల్లుదును కవిబ్రహ్మ కిచట.3.

 

.

అమలోదాత్తమనీషతోడ రచనావ్యాసంగమం దంతటన్

గ్రమమున్ జూపి కవిత్వదివ్యజగతిన్ బ్రహ్మత్వముం గాంచు నీ

రమణీయార్థమహత్వశబ్దచతురున్ బ్రజ్ఞామయాకారునిన్

విమలున్ గొల్తును తిక్కనార్య సుకవిన్ విజ్ఞానతేజోయుతున్. 4.

 

.వేం..నా.మూర్తి,

20.05.2021.

ఎర్రన

 

ఎర్రన

 

.

అల నన్నయ్యయు  దిక్కనార్యుడును దామత్యంత సామర్ధ్యమున్

వెలయం జేయుచు వ్యాసభారతకథావిష్కార మాంధ్రమ్మునం

దలఘుత్వం బలరంగ దీర్చునెడ వారచ్చోటునన్ వీడు భా

గలవంబున్ గొని వారిశైలియ యనన్ గల్పించె నెర్రన్న తాన్. 1.

 

ఇలలో "శంభునిదాసుడై"నిలిచె నీ యెర్రన్న విద్వత్కవీ

శుల కారాధ్యుడునై  "ప్రబం ధపరమేశుం"డన్న విఖ్యాతితో

బలికెన్ గావ్యము వర్ణనాత్మకముగా బ్రహ్లాదసద్భావముల్

తలపున్ నింపెడురీతి బాఠకులకున్ దానద్వితీయంబుగన్. 2.

 

సీ.

రమ్యాతి రమ్యమౌ "రాముని చరితమ్ము"

రచియించె నవ్వేళ రాణ కదుర

"హరివంశ" కావ్యంబు నత్యతి దక్షతన్

వెలయించి తానందె నలఘుయశము

"నరసింహసత్కృపా పరిమళత్వంబును"

వరపురాణముగాగ ధరకు బంచె

భారతంబు నరణ్య పర్వభాగంబును

వారధి యనురీతి గోరి పలికె

తే.గీ.

రెడ్డిరాజుల కత్యతి ప్రియతముడగు

నెర్రనార్యుని దెలుగుల కెల్లగతుల

నిరుపమానందదుండౌచు వరలినట్టి

విభవసంయుతు నలికాక్షనిభుని దలతు.

 

.వేం..నా.మూర్తి.

29.05.2021.

అంతర్జాలము

 

అంతర్జాలము

శార్దూలములు

అంతర్జాలమహత్వసత్వ మిదియం చాడంగ శక్యంబె తా

నెంతో సంతస మందజేయును సతం బింపార లోకమ్మునన్

జింతామగ్నులపాలి దైవముగతిన్ శీఘ్రప్రభావమ్మునన్

జెంతన్ జేరును తృప్తిగూర్చును గదా సేవైకచిత్తంబునన్.                      1.

 

వ్వా రెట్టులు పృచ్ఛసేయ నటులే యింపార స్పందించుచున్

వ్వెంతైన గణించబోక త్వరగా తత్ కాంక్షితోదంతముల్

చివ్వం బంపెడి సచ్ఛరంబు పగిదిన్ చెన్నొందగా నందుచున్

రవ్వంతైనను గుందకుండ దెలుపున్ బ్రహ్లాదమున్ బంచుచున్.             2. 

 

అంతర్జాలము కామధేనువనినన్ హాస్యంబు గాబోవ దా

శాంతంబుల్ గనవచ్చు గాని యిట నాయారంభమే సత్య మే

చెంతన్ బూనియు నంత మిచ్చటనుచున్ జెప్పంగ సాధ్యంబు గా

దింతింతై వటుడంతయైన గతి దా నింపార సాగున్ గదా.                      3.

 

బాలల్, వృద్ధులు, స్త్రీసమూహము లిటన్ ల్రీతులన్ జేరి య

ర్థాలన్ గాంతురు విద్యలున్, స్థితిగతుల్, ప్రజ్ఞల్ ప్రదర్శించుటల్

వాలాయంబుగ బోధనల్, పఠనముల్ వ్యాపారకార్యంబులున్

మేలౌ చర్చలు సర్వ మిందగుగదా మిన్నంట హర్షం బిటన్.                  4.

 

నీవే మానవ! దీనిసృష్టి యిచటన్ నిష్ఠాగరిష్ఠుండవై

భావౌన్నత్యము జూపి చేసితి వికన్ బాగౌను జాగ్రత్తతో

ధీవైదుష్యము దాల్చి దీనిని గొనన్ దీపిల్లు దేహంబు కా

దో విస్తారముగా ప్రమాద మగు నీయుర్విన్ గనన్ నిచ్చలున్.                        5.

గురువందనము

 

శ్రీ శంకర సంస్కృత కళాశాల, రేపల్లె

గురువందనము

శా.

"శ్రీమచ్ఛంకరసంస్కృతా"ఖ్యమున రాశీభూత సద్విద్యతో

బ్రేమాప్యాయత లందజేయు స్థలియై "రేపల్లె"లో శోభిలెన్

నామౌన్నత్యము గాంచి పంచెను గదా నానావిధజ్ఞాన మీ

శ్రీమంతంబగు సత్కళానిలయమున్ జేజేలతో మ్రొక్కెదన్.                       1.

శా.

శ్రీలందంగల సత్వయుక్తి, సుమహచ్ఛ్రేయోమయస్ఫూర్తి,

చ్ఛీలప్రాపకభావదీప్తి, మమతాశ్రీప్రాప్తి, ధీశక్తి యే

బాలల్ జేరిన వారికిందు విలసద్భవ్యానురాగమ్ముతో

వాలాయమ్ముగ గూర్చె యీస్థలము సద్భక్తిన్ ప్రశంసించెదన్.           2.

శా.

ఈ విద్యాలయ మంద జేసినది నాకెన్నేని సామర్ధ్యముల్

భావస్వాస్థ్యము, జ్ఞానసంపదయు, సద్వాక్యస్థిరత్వంబు నే

నేవేళన్ స్మరియించు చుండెదను నన్నీరీతిగా జేయు నీ

దేవస్థానము నెందునున్నను  మదిన్ దీప్తిప్రదన్, శ్రీనిధిన్.                           3.

మ.

ఇది దేవాలయ మిందు వత్సలత తా మింపార జూపించి రా

సదయుల్ సద్గురుసత్తముల్, సుఖదసంస్కారప్రభావార్ద్ర స

త్పదమున్ బొందగ నొప్పు విద్యలను చేతం బుబ్బగా బంచు ధీ

ప్రదులవ్వారికి మ్రొక్కెదన్ వినయసంభారంబు దీపిల్లగన్.                          4. 

 

 

 

::2::

ఉ.

శ్రీయుతునిన్ మహామహుని జిన్మయరూపము దాల్చి నిత్య మా

ప్యాయతతోడ శిష్యులకు భవ్యయశంబులు గూర్చు విద్యలన్

స్వీయసుతాళి యన్బగిది జేర్చుచు నేర్పిన "ముళ్ళపూడి నా

రాయణశాస్త్రి"సద్గురుని బ్రాజ్ఞుని భక్తి దలంచి మ్రొక్కెదన్.                         5.

తే.గీ.

"ముళ్ళపూడ్యన్వయంబున" ముఖ్యుడైన

విజ్ఞసత్తము గొలిచెద విమలమతిని

ఛాత్రతతులకు విద్యలన్ సన్నుతముగ

గరపు "రామసుబ్రహ్మణ్య"గురుని నేడు.                                                  6.

శా.

శ్రీమంతంబగు హర్షసంతతి నిలన్ జేకూర్చు సద్విద్యలన్

బ్రేమన్ బంచుచు మార్గదర్శకునిగా వెల్గొందు పాండిత్య స

ద్ధామున్ గొల్చెద "ముళ్ళపూడిజయసీతారామశాస్త్ర్యార్యునిన్"

క్షేమాకారుని మద్గురూత్తముని రాశీభూతసౌజన్యునిన్.                                 7.

ఆ.వె.

"కలువకొలను"వంశ్యు నలఘుని "శివరామ

శర్మ"వర్యు గురుని సన్నుతింతు 

వేదశాస్త్ర నిపుణు విజ్ఞాన దీపితున్

నతు లొనర్చి యిపుడు నమ్రత నిట.                                                       8.

ఆ.వె.

"మద్దిపట్ల" వంశ్యు మాన్యు "సుబ్రహ్మణ్య

శర్మ”గురుని దలతు జయ మటంచు

ప్రణతి శతము లిచట భక్తితో నర్పించి

వినయశీలి నగుచు మనమునందు.                                                          9. 

 

 

::3::

కం.

"కొండా" వంశజు గురువరు

మెండగు నుత్సాహ మొదవ మేలగు విద్యన్

నిండు మనంబున గరపుచు

నుండిన "సుబ్రాయవర్యు"సుజను నుతింతున్.                                       10.

తే.గీ.

"గొర్తి నాగేశ్వ రాఖ్య"తో గూర్మి జూపి

సతము చారిత్రకాంశాలు  చతురగతిని

నేర్పి యున్నట్టి యాచార్యు నిపుణమతిని

"శాస్త్రి" వర్యుని వినుతింతు సంతసమున.                                               11.

ఆ.వె.

ఆంగ్ల భాష నేర్పి యత్యనురాగంబు

చూపి యుండినట్టి శుద్ధమతిని

పరమ హర్ష యుతుని "భాస్కరరాయార్యు"

దలచువాడ నిట్టి తరుణమందు.                                                              12.

 

హరి వేంకట సత్యనారాయణ మూర్తి

శిష్యపరమాణువు