Monday 30 April 2012

కవి సామ్రాట్ విశ్వనాథ

 
 కవి సామ్రాట్ విశ్వనాథ
కం.
శ్రీ"విశ్వనాథ" గురునకు
ధీవరునకు, "శోభనాద్రి"ధీనిధి కిలలో
సేవాతత్పరయై స
ద్భావముగల "పార్వతమ్మ"పట్టికి ప్రణతుల్. 
 సీ.
వరలలాటమునందు భస్మరేఖలుదాల్చి
          యటపైన కుంకుమం బలదినాడు,
హరితవర్ణంబులో నతి సుందరంబౌచు
          ఒప్పారు శాలువా గప్పినాడు,
బ్రహ్మతేజస్సుతో రాజిల్లు వదనాన
          దరహాస మొకయింత దాల్చినాడు,
సంస్కృతాంధ్రములందు సామర్థ్యభావంబు
          నేత్రద్వయంబులో నింపినాడు
తే.గీ.
ఆంధ్రదేశాన శిష్యుల కనుపమగతి
పాండితీ భిక్షనొసగిన పరమగురుడు
లోపమే లేని భారతీ రూపమతడు
విశ్వనాథకు దండాలు వేలవేలు.

సీ.
"బహుకావ్యకర్త"గా భవ్యకీర్తులు గాంచి
          "గజము నెక్కితి"వింక క్రమముగాను,
"జ్ఞానపీఠం"బంది మానితంబుగనాడు
          "వేయిపడగల"తో వినుతి కెక్కి,
"కళల ప్రపూర్ణు"డన్ ఘనతను సాధించి
          "కవుల సామ్రాట్టు"గా గణుతి బొంది,
"ఆంధ్రదేశంబున కాస్థాన కవి"గా న
          సంఖ్యాకమౌ "పురస్కారముల"ను
మిక్కుటంబుగ గొనినావు నిక్కమవుర!
"సత్యనారాయణార్య"! హే సచ్చరిత్ర!
విశ్వవిఖ్యాత కవివరా! విబుధవినుత!
"పద్మభూషణ"! నీకిదె వందనంబు
 సీ.
"ఏకవీరా"దులౌ యెన్నెన్నొ నవలలన్
          "వేయిపడగ"లన్ని విశదపరచి,
"కాశ్మీర నేపాళ ఘనరాజ చరితంబు"
          "లాంధ్రపౌరుష మాంధ్ర యశము" దెల్పి,
రమ్యమై వెలుగొందు "రామాయణాఖ్యం"పు
          "కల్పవృక్షము" నాటి ఘనతగాంచి,
"కిన్నెరసాని"కై   యన్నెన్నొ "పాటలు"
          పాడించి యన్నింట ప్రౌఢుడగుచు
అల్లసాని వారి యల్లిక జిగిబిగి,
నన్నయార్యు గుణము లెన్నొ గలవు
శిష్యులార! యనుచు చెప్పిచూపిన యట్టి
విశ్వనాథగురుడు, విజ్ఞవరుడు.



Sunday 22 April 2012

హర్యానా - కురుక్షేత్ర దర్శనం.

హర్యానా - కురుక్షేత్ర దర్శనం
కం.
శ్రీలకు నిలయం బైనది
పాలున్ పెరుగులకు తావు, బహుయశములకున్
శీలతకున్, సద్గుణముల
కాలంబనమైన దౌర! హరియాణము తాన్.
కం.
హరి, యానము చేయుటచే
"హరియాన"మటన్న నామ మందురు విబుధుల్
ధర నీ "హరియాణం"బిక
సురుచిర సంస్కృతికి తావు సుందరము గదా!
శా.
హర్యాణము దివ్యభూమి కనగా నిచ్చోటనే మాధవుం
డోహో పాండవపక్షమంది, యవివేకోన్మాద రోగార్తులై
మోహావేశితులైన కౌరవుల నున్మూలించగా క్రీడికిన్
సాహాయ్యం బొనరింప బూని నిలిచెన్ సద్ధర్మరక్షార్థమై.
ఉ.
వాహినితోడ వచ్చి, తనవారిని జూచి విరక్తుడై మహా
ద్రోహ మటంచు పోరుటకు రోసిన ఫల్గును జేరదీసి తా
నాహరి దివ్యవాక్యముల నప్పుడు గీతను బోధ చేయగా
నాహవరంగమందు తెగటార్చెను క్రీడి విరోధివర్గమున్.
తే.గీ.
సవ్యసాచిని చేకొని శార్ఙి యపుడు
దుష్టశిక్షణ గావించి దురిత మణచి
ధర్మరక్షణ చేసిన కర్మభూమి
సిద్ధ మలనాటి యాకురుక్షేత్ర మదిగొ.
సీ.
ఆకురుక్షేత్రమే అత్యద్భుతంబౌచు
          దర్శనార్థుల కెల్ల తనివి దీర్చు,
ఆకురుక్షేత్రమే అమితసౌఖ్యద మౌచు
          స్థిరనివాసుల కెల్ల సిరులు బంచు,
ఆకురుక్షేత్రమే చీకాకులను ద్రుంచి
          చేరువారల కిందు సేదదీర్చు,
ఆకురుక్షేత్రమే అఘసంఘములబాపి
          దివ్యత గూర్చును దేహములకు
విద్యలకు నిలయంబయి వెలయు నదియె,
అఖిల ధర్మాల కాటపట్టైన దదియె,
సత్యదీప్తికి నిలలోన సాక్ష్యమదియె
మునిజనాదుల కయ్యదె ముక్తిదంబు. 
కం. 
కలుషంబులు హరియించెడి
విలసన్నైర్మల్యయుక్త విస్తృత జలముల్
కలిగి వెలింగెడు నట శుభ
ఫలదంబు సరోవరంబు "బ్రహ్మా"ఖ్యంబై. 
ఆ.వె. 
స్నాన మాచరించి సానందచిత్తులై
దరిని వెలసియున్న దైవములను
దర్శనంబు చేసి ధన్యత గాంచంగ
వచ్చు నెల్ల వారు వైభవముగ. 
తే.గీ. 
ఆ సరోవర తటమున నందమైన
శిల్పమొక్కటి కన్పించు చిత్రగతుల
శరము సంధించి నిలిచిన నరుని ముందు
కమలనాభుని రథమందు గాంచ వచ్చు. 
కం. 
అచ్చటి "పనోరమా" కడు
ముచ్చటలను గొల్పుచుండు మోదకరంబై
అచ్చెరువు గల్గజేయును 
(ఖ)కచ్చితముగ జూడవలయు క్రమముగ దానిన్. 
సీ.
పనోరమలోన నతిసుందరంబైన
          వస్తుజాలము చూడవలయు నిజము
పరమాద్భుతంబైన భారతయుద్ధంబు
          దర్శించగల మింక దానిలోన,
సమరాంగణం బౌట జలదరించును మేను
          చేరి చూడగ వచ్చు శిల్పమదియ
చిత్రంబు లెన్నియో జీవమున్నట్టులే
          చోద్యమన్పించును చూపరులకు
భీష్ము, నర్జును, నటమీద భీమసేను,
నంత ధర్మజు,  నభిమన్యు నమితశౌర్యు
కర్ణ దుర్యోధనాదులన్ కదనభూమి
నచట గాంచగ వచ్చునత్యద్భుతముగ. 
తే.గీ. 
గుడులు నుద్యానవనములు బడులతీరు
వరకురుక్షేత్రనగరాన నరయదగును
ధరను మోక్షదమైన తత్పురికి మిగుల
ఖ్యాతిదంబౌచు నిలిచెను "జ్యోతిసరము."
కం. 
అందే కృష్ణుడు క్రీడికి
సుందరముగ బోధ చేసె శోకమడం(ణ)చన్
సందేహమేల? కనుడా
మందిరమే సాక్షియగుచు మైమరపించున్. 
తే.గీ.
సర్వభారకుడై యొప్పు చక్రి యపుడు
జగములకు సవ్యమార్గదర్శనము చేయు
పరమపావన మైనట్టి భవ్యగీత
బోధ చేసిన యాదివ్య భూమి యదియె.
హ.వేం. స. నా. మూర్తి.
22.04.2012



Thursday 19 April 2012

ఈశ్వరేచ్ఛ

ది.17.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో
"పద్యరచన"  శీర్షికన ఇవ్వబడిన చిత్రాన్ని దృష్టియందుంచుకొని
వ్రాసిన ఖండిక
ఈశ్వరేచ్ఛ
చం.
ఇనకుల సంభవుండు మృగయేచ్ఛను బూని సరిత్తటీస్థలిన్
ఘనవనభూమి కేగి, నిశ గ(గ్ర)మ్మినవేళ నొకానొకండు ని
స్వనమది సోక వీనులకు సామజమంచు దలంచి శబ్దభే
దిని ఘనుడౌట వేసెనొక తీక్ష్ణశరం బపుడా దిశన్ వడిన్. 

తే.గీ.
ఆర్తనాదంబు విన్పింప నచటికేగి
దశరథాధిపు డచ్చట దారుణమగు
బాణహతిచేత మిక్కిలి బాధ జెందు
నేల కొరిగిన సన్ముని బాలు గాంచె. 

కం.
ఆతడె శ్రవణకుమారుడు
సాతురుడై జలముగోరి సరయూనదికిన్
మాతాపితరులు పంపగ
నేతెంచి శరాగ్నిగూలె నీశ్వర మాయన్. 

కం. 
తను జేసిన దుష్కృత్యము
మనమును గుందంగజేయ మాటలడం(ణం)గన్
మునిబాలకు దుర్దశగని
ఘనతాపము జెంది నిలిచె క్షత్రియుడంతన్. 

కం. 
అంధులు జననీజనకులు
బంధువులా లేరు, నన్ను బాలుని శరమున్
సంధించి కూల్చి వారిని
బంధించితి వౌర! నీవు బాధలలోనన్. 

తే.గీ.
అనుచు వచియించు శ్రవణున కనియె రాజు
వినుము గజమంచు బాణము వేసినాడ,
ననఘ! నీయున్కి నేనిందు గనగ లేక
ఇట్టి పాపాని కేనొడి గట్టినాడ. 

తే.గీ.
కట్టి కుడుపును నాకింక చుట్టుకొనును
బ్రహ్మ హత్యాఖ్య మైనట్టి పాతకంబు
మునికుమారక! నీవారి ముందు కరిగి
విషయమును జెప్పి సర్వంబు విశద బరతు. 

కం. 
అని పలికిన దశరథునకు
ననఘుం డా మునికుమారు డనెనీ రీతిన్
కనగలవు నాదు జనకుల
వనభూమిని  కుటిని నీవు  వారతి వృద్ధుల్.


ఆ.వె.
అచటి కేగి వారి కాసాంతమును దెల్పి
యంజలించి యభయ మడుగ గలవు
దాహబాధతోడ తప్తులై యున్నార
లింక నీదు భాగ్య మెట్లు గలదొ. 


తే.గీ. 
బ్రహ్మహత్యాఘ మంటదు, బ్రాహ్మణుడను
గాను నేనింక వైశ్యుని మేనినుండి
యువిద శూద్రకు జన్మించి యుంటిగాన
చింత వలదింక మనమున సుంత యేని.


తే.గీ.
అనగ నాముని బాలుని తనువునందు
దిగిన బాణంబు నారాజు దీసి వేయ
కనులు మూసెను శ్రవణుడు కనగ నపుడు
చిత్తరువు వోలె నృపునకు చేష్టలుడిగె.



Monday 16 April 2012

చిత్రవ్యాఖ్య-పద్యరచన

ది.16.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్యవ్యాఖ్య
రావణాసురుడంత రౌద్రరూపము దాల్చి
          వానరవీరులన్ వరుసతోడ
చెలరేగి గూల్చగా శ్రీరాముడాతని
          సంహరించగ వేగ సాగుచుండ
గరుడవాహనుడట్లు ఘనఘనాఘనతుల్య!
          భుజముపై గూర్చుండి పోరుమనుచు
హనుమ కోరినయట్టు లావీరు మూపెక్కి
          శరశరాసనమంది యరిని జూచి
త్రిపురసంహారి సాక్షాత్కరించినట్లు
క్రమము దప్పక దశకంఠు గదలనీక
సురలు బారులుదీరి ఖేచరులు జూడ
బాణవర్షంబు గురిపించె బహుళగతుల. 


ది. 17.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్యవ్యాఖ్య

శరము చెలరేగి శ్రవణుని సంహరింప
శబ్దభేదియె రాజుకు శాపమయ్యె,
దశరథుండంత దు:ఖాగ్నితప్తుడగుచు
వాని జేరెను జీవచ్ఛవంబువోలె. 

ది. 18.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్యవ్యాఖ్య 

పాపము చేసినావయిన భానుజ! దాశరథీశరాహతిన్
దీపిలె నీదుదేహమిక, దివ్యత చేకురు శాశ్వతంబుగా
నా పరమాత్ము డీగలుగు నంతట సద్గతు లంత మోక్షమున్
జూపునటంచు వాలికట సోదరుడున్ సతి చేసి రంజలుల్.
   
ది. 24.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య 
 
సీ.
ఒకచేత నసిబట్టి సకలారి సంఘాల
          నధిక తేజంబుతో నణచినావు,
ఒకచేత ఘంటంబు(లేఖిని) ఒప్పుగా ధరియించి
          కవివరేణ్యుల మించి ఘనత గాంచి,
ఆముక్తమాల్యదాద్యనుపమకృతులను
          బహు సమర్థతతోడ బలికినావు,
అష్టదిగ్గజములం చలరారు కవులతో
          సాహితీ సభలెన్నొ జరిపినావు
తే.గీ.
"దేశభాషల జూడంగ తెలుగు లెస్స"
యనెడు సూక్తికి సార్థక్యమందజేయు
"సాహితీ సమరాంగణ సార్వభౌమ!
విష్ణుసన్నిభ! నరసింహ కృష్ణరాయ!".


ది. 26.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య
చం. 
సురుచిరమై కనుంగవకు సుందరమౌ ఘనమేఘపంక్తియున్
హరిత మనోహరాకృతుల నద్భుతరీతి వెలుంగు వృక్షముల్
సరముల నిండియున్నవిక స్వాదుజలంబులశేష(తీవ)
మాధురీభరితములౌచు చూచుటయె భాగ్యమనందగు దృశ్యరాజమున్.



ది. 26.04.2012 వ తేదీ   శ్రీ శంకరజయన్తి సందర్భంగా శంకరాచార్యుల వారి నుద్దేశిస్తూ శ్రీనేమాని వారి స్ఫూర్తితో
కం. 
శంకాలేశము లేదిక
శంకరులే పరమగురులు సాక్షాచ్ఛివులౌ(శంకరూపుల్)
సంకటహరణ సమర్థుల
కంకితభావంబుతోడ నర్పింతు నుతుల్. 


ది. 27.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య
మ.
ఘనుడాదిత్యుడు, పంచభూతములు సాక్ష్యంబౌచు వీక్షించగా
విను సత్యంబిది దాశరాజ! పలుకుల్ వేయేల? "యుద్వాహమున్
మనమందైనను దల్పబోను", కనుకన్ మాన్యన్, సుతారత్నమున్
నను గన్నట్టి మహాత్ముకిమ్ము దయతో నామాటలాలింపుమా!

(మూడు, నాలుగు పాదాలలో చిన్న సవరణతో)
మ.
ఘనుడాదిత్యుడు, పంచభూతములు సాక్ష్యంబౌచు వీక్షించగా
విను సత్యంబిది దాశరాజ! పలుకుల్ వేయేల? "యుద్వాహమం
చనబోనెప్పుడు, దాల్చబోను మదిలో", నార్యన్, సుతారత్నమున్
ననుగన్నట్టి మహానుభావునకు సన్మానంబుగా గూర్చుమా. 
ఆ.వె.
మాట దప్పబోను, మార్తాండ హిమకరుల్
గతులు దప్పవచ్చు గాని యనుచు
స్థిరత బూని నిల్చి దేవవ్రతుడు తాను
ప్రతిన బూనె నంత భళి యనంగ.

 
ది. 28.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య
మ. 
క్రూరాత్మా! విను నీకు మూడె(సుఖమందబోవు) క్షితిజన్,             
                                                గొంపోవుచున్నాడవా?
యీ రామామణి లోకమాత, నిలుమా యీరీతి నీధామమున్
చేరంబోగలవా యటంచు మిగులన్ చింతించి వేగంబుగా
వారింపన్ ధృతిబూని దాకె నపుడున్ వానిన్ జటాయుండికన్.
 మ.
దశకంఠుండను, దానవుండ, ఘనుడన్ ధైర్యప్రతాపంబులన్
దిశలెల్లం బరికించి చూచిన నికన్ దీటెవ్వరున్నారు? నీ 
వశమా, నన్నడగించుటంచు కినుకన్ వైచెన్ విహంగాగ్రణిన్
నిశిసంచారుడు నిర్జరారి యసితో నిందాప్రసంగంబులన్. 

ది. 29.04.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య
తక్షకాహి విషపు దావానలంబున
జనకుడంతమౌట వినన మీద
మునుపు చేయుచుండె జనమేజయాఖ్యుండు
సర్పయాగ మచట నేర్పుమీర.

సర్పకులములన్ని సత్వంబు నశియించి
మహితమైన మంత్ర మహిమ వలన
ఒకటి రెండు గాదు  సకలాహిసంఘాలు
వరుసగట్టి యజ్ఞవాటి కపుడు.

చేరి పడుచునుండె నేరుగా హోమాగ్ని
గోరినట్లు వాటి తీరు గనుడు
తక్షకుండు తాను ధైర్యంబు గోల్పోయి
నాకలోక మందు నక్కి యుండె.

సిద్ధ మచట మఘవు సింహాసనంబును
చుట్టి దాగి యుండె, చోద్య మపుడు
యాగశాలలోని యాజ్ఞికవరులంత
"ఇంద్రయుతుడ! వ్యాళ మిలకు రమ్ము".

అనుచు బల్కి వార లాహుతులీయంగ
చిత్రమేమొ గాని సేంద్రుడగుచు
తక్షకుడను పాము ధరణికి నేతెంచి
యాగ వహ్ని లోన వేగ మపుడు.

పడుచు నుండ బోవ పరమదయాళుండు
ఘోర మాప దలచి చేరి నిలిచి
స్వస్తివచనశీలి యాస్తీకు డదిగని
దయను జూపు మనియె ధరణి పతికి. 

సాధువర్తనుండు జనమేజయుండంత
శాంతమూర్తియగుచు శ్రద్ధతోడ
ప్రణతులొసగి యాగ పరిసమాప్తిని జేసె
జగములన్ని మిగుల సంతసించ.  

ది. 01.05.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య
తనయను గాంచుమో యనఘ! తాపససత్తమ! నాకమేగెదన్
మనమలరంగ బెంచుమిక మత్తనుజాతను గాధినందనా!
యని వచియించు మేనకకు నా మునివర్యుడికేమి పల్కకే
తనగతి నేగినాడు భవితవ్యము దేవుని కప్పగించుచున్.  

ది. 11.05.2012 వ తేదీ  
శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు 
వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య  
ఆర్యా!
నమస్కారములు, చిత్రంలో ఇద్దరు మహానటులు కనిపిస్తున్నారు.

ఒకరు రంగారావు, మరొకరు రామారావు.
సీ.
అత్యద్భుతంబైన హావభావముతోడ
          పాత్రానుగుణ్యమౌ భాషతోడ,
నటనలో లీనమై నవరసభావాల
          ననయంబు చూపించు ఘనులు వారు,
అభినయోచితమైన ఆహార్యమును దాల్చి
          పాత్రలో జీవించి భవ్యమైన
యశమును సాధించి యఖిలాంధ్ర హృదయాల
          నుఱ్ఱూతలూగించి యున్నవారు
తే.గీ.
రంగరాయుండు, తారక రామరావు
నటుల నుత్తములే కాదు, నవ్యగతులు
నేర్పియుండిరి జగతికి నిష్ఠతోడ
వారి కొసగెద నింక జోహారు లిపుడు. 

ఇక చిత్రంలో ప్రధానంగా కనిపిస్తున్న ఘటోత్కచుడు:
ఉ.
మేటివిరా! భళీ! యపుడు మేలొనరించగబూని యా జగ
న్నాటక సూత్రధారి యదునందను డంప, సుయోధనాదు లా
రాటము చెందుచుండ మధురంబగు రూపము దాల్చి యందు నీ
పాటవ మంత జూపుచు శుభప్రదుడైతివిగా ఘటోత్కచా! 


ది. 12.05.2012 వ తేదీ  
శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు 
వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య  

సీ.
గౌతమార్యుని పత్ని యీతన్వి శ్రీరామ!
          జంభారి కల్మషచర్యవలన
భర్తృశాపమునంది పాషాణరూపాన
          జవసత్వములు పోయి చట్టుబడియె
నీపాదధూళిచే నిజరూపమును దాల్చి
          యవనతయై యున్న దంజలించి
మగువగా రాతిని మార్చిన నీకీర్తి
          జగతిలో వెలుగొందు శాశ్వతముగ
ఆ.వె.
అను మౌనివర్యు డా యహల్యను జూపి
రామచంద్రు తోడ రమ్యముగను
పలికి, యామె గాంచి కలకంఠి! శుభములు
గలుగుగాత! యనియె గాధి సుతుడు. 
కం. 
శ్యామా! పరమదయాగుణ
ధామా! రఘువంశసోమ! దశరథరామా!
మా మా సన్నుతులందుచు
కామితములు దీర్చి మమ్ము కాపాడుమయా!

ది. 21.06.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య 
 
 
ఓ కలహంసమా! వినుమ, ఒప్పుగ నేడు మహోపకారమున్
నాకు నొనర్చినావుగద, నన్ను సఖీమణిగా మనంబునన్
జేకొని, నాదు సమ్మతిని చేర్చు నరేంద్రుని కిప్పుడే తగన్
నీకొనరింతు వందనము నీవికఁ జూపుము మాకు సంగతిన్.

ఆ రమణీయరూపసుగుణాన్వితు నా యసమానవిక్రమున్
గోరితి నాథుగా నికను కోరిక దీర్చుము, రాజశేఖరున్
చేరగ బంపు మిచ్చటకు శీఘ్రమె, నాకు స్వయంవరంబు తా
కూరిమి నిండ తండ్రియిదె గూర్చును, రాదగు దానికాతడున్. 


ది. 07.07.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య 

ముసిముసి నగవులతో నీ
పసిబిడ్డ వెలుంగు చుండె భాగ్యాంబుధియై
వసుధన్ యశముల నందుచు
వసియించి సుఖించు గాత! వత్సరశతముల్. 

 ది. 08.07.2012 వ తేదీ శంకరాభరణం బ్లాగులో ఇవ్వబడిన చిత్రమునకు వ్రాసిన పద్య వ్యాఖ్య
                

తెల్లని మల్లెలఁ జూచిన
నుల్లంబులు సంతసిల్లి యుత్సాహమగున్
చల్లని సద్భావంబది
యెల్లరకును గలుగుచుండు నిమ్మహిలోనన్.


(13.07.2012)
 

తండ్రి రూపమండ్రు తనయుండు జగతిలో
శ్రద్ధబూను చుండి జనకవరుని
గూడి యందమొప్ప కులవిద్యలనునేర్చు
పుత్రు డెల్లవేళ పొందు యశము. 

 (14.07.2012)
నారాయణ! పీతాంబర!
క్షీరోదధి విశ్రమించు చిన్మయరూపా!
ఈరేడు జగములేలెడు
వీరా! మముగావుమయ్య వేవేలనతుల్.
 
(18.07.2012) 
ఈ సింహాన్ని చూస్తుంటే అది ఇలా అంటున్నట్లుగా భావన కలుగుతున్నది.

భూజనులారా! నావలె
నే జంకును లేక మీర లిమ్మహిలోనన్
రాజిల్లుడు సద్యశ మ
వ్యాజానందమును పొంది యనవరతంబున్.


"యత్ర నార్యస్తు పూజ్యన్తే" అను సంస్కృత శ్లోకానికి తెలుగు అనువాదం. 
శ్రీ నేమాని పండితుల వారి స్ఫూర్తితో
బారులు దీరెద రమరులు
నారిని పూజించు చోట,  నానా సుఖముల్
నారిని అవమానించగ
దూరముగా తొలగిపోవు, దు:ఖము గలుగున్. 


ది.12.06.2012  వ తేదీ  
"శంకరాభరణం" బ్లాగులో ప్రచురించ బడిన 
పెద్దనగారి ఉత్పలమాలికను చూచి స్పందిస్తూ 
వ్రాసిన ఉత్పలమాలిక.

ఆతడు పెద్దనార్యుడిక నాంధ్ర కవిత్వపితామహుండునై
శ్రోతలు, పాఠకుల్, కవులు సుందరమంచు వచించునట్లుగా
కైతలు సంస్కృతాంధ్రములఁ గమ్మగఁ జెప్పి కవీంద్రకోటికిన్
రీతులు నేర్పె నా కవివరేణ్యుడు చూడగ కృష్ణదేవరా
ట్చేతము హర్షదీప్తముగఁ జేయ సుశబ్దసుమాల మాలతోఁ
బ్రీతిగ గండపెండెరము పెద్దవటంచు నృపాలు డంతటన్
జోతలు చేసి పాదమున సుస్మితుడై తొడిగెన్, మహాత్ముడా
తాతకు వందనంబులివె ధన్యుడు సార్థకనామధేయుడున్.

 

Sunday 15 April 2012

శుభాకాంక్షలు

శ్రీయుతులు కంది శంకరయ్యగారి కుమారుని వివాహ సందర్భముగా శుభాకాంక్షలు
(వరుడు చి. క్రాంతి కుమార్, వధువు. చి.ల.సౌ. కల్పన)

శ్రీలు గురిపించి సద్యశశ్శ్రీల నొసగి,
సుందరంబైన సంతతి నందజేసి,
యిందిరాధవుడాశీస్సు లిచ్చుగాత
క్రాంతి కల్పనలకెపుడు ఘనముగాను. 

శంకరాత్మజు డందించు సకలదుడయి
శంకరాత్మజు కన్నింట జయము సిరులు
క్రాంతి కికపైన సుఖము సత్సంతతులను
కల్పనాఖ్యను పత్నిగా గనుట చేత.  

శ్యామలీయం బ్లాగు నిర్వాహకులు శ్రీ శ్యామలరావు గారి షష్ఠిపూర్తి మహోత్సవ సందర్భముగా  అందించిన శుభాకాంక్షలు 
ది. 03.05.2012.

శ్రీమత్పరమేశ్వరుడీ
శ్యామలరాయార్యవర్యుఁ జక్కగ బ్రోచున్
కామిత సుఖముల నిచ్చుచు
భూమిన్ సద్యశము లొసగి పూర్ణాయువుతోన్.

"చి. వెంపటి పాండురంగ తరుణ చంద్ర" 
(శ్రీ వెం. ఆంజనేయులు, శ్రీమతి స్వర్ణ గార్ల పుత్రుడు) 
ఉపనయన సందర్భముగా 
ఆశీస్సులు.
చి. వెంపటి పాండురంగ తరుణచంద్రస్య 
ఉపనయనమహోత్సవం పురస్కృత్య
"శుభాశీ: పద్య కుసుమావలి:" 

శ్రీ వేంకటేశస్సదయార్ద్ర చిత్త:,
సమస్త విద్యా సుగుణ ప్రదశ్చ,
సుధీయుతం వేంకటపాండురంగం
వటుం చ విద్వచ్చతురం కరోతు||
     ఆంజనేయాత్మజం బాలం
     స్వర్ణలక్ష్మ్యాశ్చ సత్సుతమ్,
     తరుణం చన్ద్రనామాఢ్యం
     గాయత్రీ పాతు సర్వదా||
శ్రీరామచన్ద్రశ్శశిశేఖరశ్చ
వాగీశవాణీగిరిజేందిరాద్యా:,
బ్రహ్మోపదిష్టస్య వటో: దిశన్తు
దీర్ఘాయురారోగ్య మనన్త సౌఖ్యమ్||
     పాండురంగ! వటో! ధీమన్!
     వేమ్పట్యన్వయదీపక!
     అనిశం జప, గాయత్రీం 
     విద్యాబుద్ధ్యాది హేతవే||
విద్యావినయసంపత్తి:
యశో విత్తం చ వైభవమ్
వటో! రంగాఖ్య! హే వత్స!
పశ్య సర్వత్ర సర్వదా||
పుష్య కృష్ణ పఞ్చమీ, ఇన్దువాసర:
ది.24.01.2011

చి.ఈమని వేంకట సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర మోహన శర్మణ:
(చి.ఈమని సూర్యనారాయణ, చి.ల.సౌ.శ్రీలక్ష్మిదంపతుల కుమారుడు)
ఉపనయన మహోత్సవం పురస్కృత్య 
శుభాశీ: కుసుమావలి:

శ్రీ వేంకటేశస్సదయార్ద్ర చిత్త:,
సమస్త విద్యా సుగుణ ప్రదశ్చ,
సుధీయుతం వేంకటమోహనాఖ్యం
వటుం చ విద్వచ్చతురం కరోతు||
     ఈమన్యన్వయజం బాలం 
     శ్రీలక్ష్మీ సూర్య సత్సుతమ్
     సుబ్రహ్మణ్యేశశర్మాణం
     గాయత్రీ పాతు సర్వదా||
శ్రీరామచన్ద్రశ్శశిశేఖరశ్చ
వాగీశవాణీగిరిజేందిరాద్యా:,
బ్రహ్మోపదిష్టస్య వటో: దిశన్తు
దీర్ఘాయురారోగ్య మనన్త సౌఖ్యమ్||
     సుబ్రహ్మణ్య వటో! ధీమన్!
     ఈమన్యన్వయ దీపక!
     అనిశం జప గాయత్రీం 
     విద్యాబుద్ధ్యాది హేతవే||
విద్యావినయ సంపత్తి:
యశోవిత్తం చ వైభవమ్
వటో! మోహనశర్మన్! త్వం
గాయత్ర్యా ప్రాప్తుమర్హసి|| 
జ్యేష్ఠ శుక్ల ఏకాదశీ, భానువాసర:
ది. 12.06.2011

చి.  పసుమర్తి శ్రావణ్ 
(శ్రీ. బ్రహ్మానందం గారు, శ్రీమతి శ్రీలక్ష్మి గార్ల పుత్రుడు) 
ఉపనయన సందర్భముగా వ్రాసిన 
ఆశీ: పద్యములు.
ఉ.
శ్రీదుడనంత కామదుడు చిన్మయ రూపుడు శంకరుండు, దా
మోదర వాగధీశ సురముఖ్యులు యిందిర శారదాంబికల్
మేదిని సర్వ విద్యలను, మించు యశంబుల నందజేసి తా
మాదర మొప్ప యీ వటున కన్నిట సౌఖ్యము లిత్తురెప్పుడున్.
కం.
శ్రీ వేంకటేశు డెప్పుడు
యీ వటువున కొసగుగాత! యింపుగ నెందున్
శ్రీవిద్యా శుభ కీర్తులు
భావింపగ సకల శాస్త్ర పాండిత్యంబున్.
కం.
శ్రీలక్ష్మీప్రియనందన!
తాలిమి గాయత్రి గొల్చి, ధరలో నికపై
శ్రీలంది సర్వసుఖములు
మేలగు విఖ్యాతి తోడ మెలగుము నీవున్.
కం.
బ్రహ్మోపదేశమందిన
బ్రహ్మానందాత్మజాత! బహు విద్యలలో
బ్రహ్మాండ విస్తృతంబగు 
బ్రహ్మజ్ఞానంబు నంది భాగ్యము గనుమా!
ఆ.వె.
వినయశీలి వగుచు విజ్ఞత గాంచుచు
విద్యలరసి ధర్మవేత్త వగుచు
వసుధలోన శ్రవణ! పసుమర్తి వంశంపు
గౌరవంబు పెంచి ఘనుడ వగుము.  

చి.రామకృష్ణ 
(చి. విజయ కుమార్, సుబ్బలక్ష్మి దంపతుల పుత్రుడు) 
ఉపనయన సందర్భముగా వ్రాసిన 
శుభాశీ:పద్యరత్నములు.
శ్రీదుండౌ గౌరీపతి
యాదిజుడా వాగధీశు డజుడన్నింటన్
వేదాధారుడు శ్రీపతి
సాదరముగ బ్రోతురెపుడు సద్విద్యలతోన్.

కృష్ణాజినధారీ! శివ
కృష్ణా!  సుబ్బాంబజాత! కృషినన్నింటన్
కృష్ణయజుశ్శాఖాగమ
నిష్ణాతుడ వౌచు గనుము నిర్మల యశముల్. 

గాయత్రియె నిను గాచును
గాయత్రియె సుఖములొసగు, ఘనవైభవముల్
శ్రేయంబులు సమకూర్చును
గాయత్రిని గొల్వుమోయి! క్రమతను కృష్ణా!

త్రిజగన్మాతను గొల్వగ           
విజయాత్మజ! రామకృష్ణ! విమల యశంబుల్
విజయంబులు జీవనమున
నిజమిది మరి గల్గుచుండు నీకెల్లపుడున్.

జననీ జనకుల మనముల
వినయాత్ముడవౌచు నేర్చి విస్తృత విద్యల్
తనయోత్సాహము గూర్చుము
ధనకనకములంది కృష్ణ ధరనెల్లెడలన్. 


సంస్కృత శ్లోకాలలో ఈ చిరంజీవికే 
ఆశీశ్శుభాకాంక్షలు.
శ్రీమద్గణేశ స్సదయార్ద్రచిత్త:
భాన్వాది కేత్వన్త గ్రహాశ్చ నిత్యం,
చిరాయురారోగ్య సుఖాని దత్వా
పాయాద్వటుం శ్రీశ్రుతకీర్తి ముఖ్యై:||
          సర్వవిద్యాప్రదాతారౌ
          దేవౌ మాధవ శంకరౌ
          బుద్ధ్యా చ, విద్యయా పాతాం
          రామకృష్ణ మిమం వటుమ్||
సుబ్బలక్ష్మీసుతం బాలం
రెండుచింతల వంశజం
కృష్ణం పాతు సదా బ్రహ్మా
దత్వా సత్కీర్తి రాయుషీ ||
          సుతం చ విజయాఖ్యస్య
          నూత్న యజ్ఞోపవీతినం,
          గాయతీ పాతు సా మాతా
          రామకృష్ణ మముం వటుమ్||
హేరామకృష్ణాఖ్య వటో! భవాంస్తు
సచ్ఛీలవిద్యాభ్యసనేన నిత్యం
జన్మ ప్రదాత్రోశ్చ సుపుత్రహర్షం
దదాతు తే చాత్ర చిరాయురస్తు||

ది.  04.07.2012 వ తేదీ 
శ్రీ మంగళ్ సింహ్ యు.డి.సి. 
వీడ్కోలు సందర్భంగా అందించిన  
శుభాకాంక్షలు.
శ్రీమన్మంగళ సింహాఖ్య
ధీమన్తం లిపికాగ్రణిం
సర్వదో మాధవ: పాయా
ద్దత్వా సత్కీర్తి సంపద:||

కార్యాలయాధినాథత్వే
దక్షత్వం కార్యకౌశలం,
ప్రాప్స్యసి త్వం సదా నూనం
సర్వత్ర విజయం భువి||






 

Saturday 14 April 2012

శ్రీ గణేశస్తుతి

శ్రీ గణేశ స్తుతి
ఛందము - ఉత్సాహ

జయ గణేశ! శంకరాత్మజాత! విఘ్ననాశకా!
భయవిదార!యఘవిదూర! భాగ్యదాయకా! ప్రభో(ప్రభూ)
జయము సిరులు యశములొసగి సత్వమందజేసి నీ
దయను జూపి కావు మేకదంత! నీకు సన్నుతుల్.


భవుని ముద్దుబిడ్డవయ్య, భాగ్యమందజేయుమా,
శివశివా! యనంగ మాకు సిద్ధులన్ని గూర్చుమా,
భవభవా! యటంచు గొల్చు భక్తజనుల బ్రోవుమా
శివకుమార! నిన్ను జేరి శిరసు వంచి మ్రొక్కెదన్. 

ఏకదంత! విఘ్నరాజ! యిభముఖా! శుభంకరా!
నీకనేక నతులొనర్తు నిత్య మెల్లవేళలం
దేకవింశతి దళపూజ లేకనిష్ఠ చవితికిన్
లోకరక్షకా! సమస్తలోకనాయకా! విభూ!

ఇభముఖంబు, వక్రతుండ మేకదంత మాదటన్
శుభదనాగయజ్ఞసూత్ర! శూర్పకర్ణయుగ్మమున్
విభవమొసగు సుముఖముద్ర విస్తృతోదరంబులే
యభయమందజేసి గాచు నఖిలభక్తకోటులన్.

ధనములేల? సుఖములేల? ధరణినేలు శక్తులున్
ఘనతయేల? హయములేల? కరులవేల? గణపతీ!
జనులకింక నీపదాంబుజాతదివ్యపూజలే
మునులకైన, ఘనులకైన ముక్తినొసగు మార్గముల్. 
హ.వేం.స.నా.మూర్తి.

శ్రీ వైష్ణవీ మాత
ఛందము - శార్దూలము 

శ్రీమాతా! నిగమస్తుతా! భగవతీ  ! సిద్ధిప్రదా! బుద్ధిదా!
శ్రీమత్పావనదివ్యభవ్య చరితా! చిద్రూపిణీ! శ్రీమయీ!
మామా పాపములన్ హరించి మదిలో మాకిన్ని సద్భావముల్
నీమంబుల్ గలిగించి కావుము సదా, నీకంజలుల్ వైష్ణవీ!  1.

శ్రేయంబుల్ గలిగించ "జమ్ము యను కాశ్మీర"ప్రదేశంబునన్
హాయిం గొల్పగ వాసముంటివి గదా, అంబా! జగన్మోహినీ!
నీయందెవ్వడు భక్తిఁజూపి సతమున్ నీనామ సంకీర్తనల్
చేయం బూనునొ వాని కబ్బు నిలలో శ్రీ లెప్పుడున్ వైష్ణవీ!  2.

మాతా! శాంకరి! జ్ఞానశూన్యుడ నికన్ మందుండ నీ కేవిధిన్
చేతంబుల్లసిలంగ గూర్చగలనో శ్రీసూక్తులందంబుగా
రీతుల్ ఛందము రానివాడనుగదా, రేయింబవల్ నిత్యమున్
జోతల్ చేసెద భక్తితోడ కరుణన్ జూపించుమా వైష్ణవీ!   3.

నీచారిత్రము మాధురీభరమహో! నీసత్కథాలాపముల్
వాచాలత్వము ద్రుంచివేసి ఘనతన్ వాగ్వైభవాన్వీతమౌ
వీచీ పంక్తుల నందజేసి క్రమతన్ విజ్ఞాన మందించుచున్
ప్రాచీనత్వము కట్టబెట్టును గదా, వాగీశ్వరీ! వైష్ణవీ!  4.

నీవే సర్వఫలప్రదాత్రివిగదా, నీనుండియే సృష్టులున్
గావింపంబడు, వృద్ధినొందు, లయమౌ కైవల్యసంధాయినీ!
ఆవైకుంఠుడు, సృష్టికర్త, శివుడాహా! నీ పదచ్ఛాయనే
భావింపందగు మార్గదర్శకముగా  భాగ్యప్రదా!  వైష్ణవీ!  5.

జమ్మూప్రాంత సమీపమందు ఘనమౌ సద్గోత్రవర్గంబుపై
అమ్మా! యీశ్వరి! లోకరక్షణకునై యాశ్చర్యముం గొల్పుచున్
సమ్మోదంబున నిల్చినావు జననీ! సన్మార్గముం జూపుచున్
మమ్మెట్లైనను గావగా వలయు నోమాహేశ్వరీ! వైష్ణవీ!  6.

తల్లుల్ దండ్రులు బంధువర్గమనుచున్ తాదాత్మ్యతం జెంది యో
తల్లీ! మానవుడెల్లెడం దిరుగుచున్ దైన్యత్వముం బొందుచున్
కల్లోలంబులఁ జిక్కుచుండె కనుమా, కారుణ్యముం జూపి మా
కెల్లన్ నీపదకంజదర్శనసుఖం బీయం దగున్ వైష్ణవీ!  7.

ధన్యుండై వెలుగొందు వాడు ఘనుడై త్వద్భక్తు డీ సృష్టిలో
నన్యం బొండు తలంచబోక సతతం బార్ద్రాత్ముడై నీకథల్
మాన్యత్వంబున చెప్పుచున్న, వినినన్ మాతా! దయాంభోనిధీ!
దైన్యత్వంబు నశించి సత్వయుతుడౌ  తత్త్వాత్మికా! వైష్ణవీ!  8.

నిన్నున్ నమ్మితి నీపదాబ్జములకున్ నిత్యాభిషేకంబులన్
మన్నింపందగునమ్మ! పూజలెరుగన్, మందుండ నజ్ఞుండనై
యున్నాడన్ కను, నీ సుతుండ నిదిగో, ఓయమ్మ! ధన్యాత్ముగా
నన్నేరీతి యనుగ్రహింపగలవో, నారాయణీ! వైష్ణవీ!  9.

దేవీ! నీ చరణామృతాబ్ధిలహరుల్ తీర్థంబులై దేహమం
దావేశించిన కల్మషంబులను స్వాహాచేసి దివ్యత్వమున్
సేవాభావము గల్గజేసి జనులన్ శ్రీమంతులన్ జేయు, నా
కేవేళన్ భవదీయసంస్తవసుఖం(చరణాంబుసేవనసుఖం) బిప్పించుమా వైష్ణవీ!  10.








Friday 13 April 2012

అంబేడ్కర్

 "భారతరత్న" అంబేడ్కర్


అస్పృశ్యతాభూత మావహించిన వేళ
                     గళమెత్తి పల్కిన ఘనుడు తాను,
నిష్ఠతో రాజ్యాంగ నిర్మాణమొనరించి
                     దారిజూపించిన ధన్యజీవి,
అవమాన భారాల నంతరంగమునందు
                    దాచియుంచిన యట్టి ధర్మమూర్తి,
అల్పవర్గంబుల కండగా నిల్చుచు
                   దైన్యత దొలగించు ధైర్యయుతుడు
దీప్తులొలుకంగ భారతదేశమునకు
సేవయొనరించు నిస్స్వార్థ జీవి యతడు
రమ్యగుణశాలి, భారతరత్న మనగ
పేరు వడసిన నేత యంబేడ్కరుండు. 

నిత్యదరిద్రవాయువులు నిర్భరజీవన మావహించినన్
సత్యతగోలుపోక సుఖశాంతుల నంతట పంచి పెట్టి తా
నత్యధిక ప్రయాసమున నందర కన్నిట సౌఖ్యదాయి యౌ
సత్యసుశాసనంబులను సాధన జేసి రచించె నక్కటా!

సరియగు రాజ్యాంగంబును
భరతావనికందజేయు భాగ్యవిధాతా!
ధరపై శాశ్వతముగ నీ
కరమర లేకుండగల్గు నధిక యశంబుల్.


మహనీయచరితుడై మానవాళికి నవ్య

పథదర్శనము చేయు వాడెవండు?

నవ్యభారతమందు భవ్యమై వెలుగొందు
రాజ్యాంగ మునుగూర్చు ప్రవరుడెవడు
నిమ్నజాతులలోన నామ్నాయసారంబు
నూరిపోసిన యట్టి సూరి యెవడు?
అవమానభారాల కందకుండగదివ్య
జీవనంబును నిల్పు శ్రేష్ఠుడెవడు
ఆత డంబేడ్కరార్యుండు నేతలందు
మించు యశములనందిన మేటి యతడు
ధీరగంభీరగుణశాలి దీప్తియుతుడు
నతులొనర్పగవలెనిప్పు డతనికిచట.

సంబరములు జీవితమున
నంబరమును దాకు నట్టు లాదళితాళిన్
సంబాళించిని ఘనుడీ
యంబేడ్కరు డొసగవలయు నంజలి నేడున్ 1.

మనదేశపు రాజ్యాంగంబును
ఘనతరముగ రచనచేసి కరుణాత్ముండై
తనసుఖముల నాశించని
ముని నిభు డంబేడ్కరుండు మ్రొక్కుడు నేడున్ 2. 
 
                                       అంబేడ్కర్ జయంతి సందర్భముగా----